Ból jest ważnym sygnałem, który wysyła organizm. Boli – to znaczy, ze coś się dzieje. Ból jest jak syrena alarmowa, mówi zwróć uwagę na tę część ciała, która boli. Z jednej strony ból jest więc objawem chorobowym, ale z drugiej strony ludziom, którzy chorują towarzyszy niemal nieustannie. Kiedy potraktować ból jako towarzysza choroby, który po prostu jest, a kiedy interweniować?
Czy musi boleć?
Istnieje wiele powiedzeń, które wskazują, że ból, zwłaszcza u osób starszych, jest czymś normlanym. „Jeśli któregoś dnia obudzę się i poczują, że nic mnie nie boli, to pomyślę, że nie żyję.” – żartują starsi ludzie. Należy jednak pamiętać, że ból nie jest normą, zawsze jest objawem choroby czy urazu. Zdrowi ludzie nie odczuwają bólu. Ból nie jest nieodłącznym elementem starości, nie należy mu się poddawać, trzeba z nim walczyć w trosce o zdrowie i komfort życia seniora.
Rodzaje bólu
Ból można podzielić na receptorowy, którego przyczyną jest podrażnienie nerwów i ból niereceptorowy, który powstaje w wyniku uszkodzenia struktur układu nerwowego lub ucisku na nerwy. Ból dzielimy też na ostry, czyli taki, który pojawia się nagle, zazwyczaj trwa krótko, ale za to jest bardzo intensywny i ból przewlekły, który towarzyszy choremu dłużej niż 3 miesiące. Ból przewlekły często występuje u osób powyżej 65 roku życia, badania pokazują, ze dotyka około 50% seniorów.
Skąd ten ból?
Ból pojawia się przy wielu schorzeniach charakterystycznych dla wieku starczego. Towarzyszy często chorobom układu szkieletowo-mięśniowego i chorobom stawów, do których należą m.in. osteoporoza i reumatyzm. Seniorzy narzekają na bóle kości i stawów oraz bóle kręgosłupa. Źródłem bóli są też choroby nowotworowe. Bóle te bywają naprawdę silne i mogą dotyczyć praktycznie każdej części ciała.
Diagnozowanie bólu u osób starszych
Aby leczyć ból, trzeba poznać jego przyczynę, co u seniorów nie jest wcale sprawą łatwą. Trudności w ustaleniu przyczyny bólu nastręcza często występująca u osób starszych wielochorobowość – współistnienie dwóch lub więcej chorób przewlekłych. Dodatkowo sprawę komplikują trudności poznawcze – osoby starsze często cierpią na zaburzenia, które utrudniają im precyzyjność wypowiedzi. Trudno im opowiedzieć gdzie, co i jak boli oraz jakie jest nasilenie bólu, a właśnie odpowiedzi na takie pytania potrzebuje lekarz, aby móc szukać przyczyny bólu i wdrożyć leczenie.
Leczenie bólu
Podstawą leczenia bólu jest usunięcie jego przyczyny. Nie chodzi więc w leczenie o to, aby zlikwidować sam ból, ale o to, aby ustalić jego przyczynę i dzięki jej usunięciu pozbyć się dolegliwości, oprócz tego podaję się także leki przeciwbólowe. Czasem jednak okazuje się, że choroba, na którą cierpli senior jest nieuleczalna, a leczenie ogranicza się do tego, aby poprawić komfort życia pacjenta, wtedy farkomoterapia prowadząca do likwidacji lub zmniejszenia bólu jest jedynym, co można zrobić. Oprócz lekom przeciwbólowym, które często są bardzo silne, podaje się także inne leki, np. antydepresanty czy leki przeciwpadaczkowe, które działają wspomagająco, a włączenie ich do farmakoterapii usprawnia działanie analgetyków.
Niefarmakologiczne sposoby łagodzenia bólu
Ból ma bardzo różne przyczyny, więc i metod walki z nim jest wiele. Poza lekami pomocne mogą fizjoterapia, masaże, okłady, techniki relaksacyjne, psychoterapia a nawet hipnoza. W walce z bólem dobra jest każda metoda, która jest skuteczna i która nie szkodzi pacjentowi.
Na koniec warto zaznaczyć, że w leczeniu bólu czasem niezwykle istotna okazuje się zmiana stylu życia. Wiele dolegliwości bólowych wiąże się bowiem ze złą dietą, małą dawką ruchu czy zażywaniem używek. Wyeliminowanie tych pozamedycznych przyczyn bólu pomaga walczyć z samym bólem.
.jpg)