Alergie są jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych. Mogą mieć zarówno charakter sezonowy, jak i całoroczny. Mogą występować u dzieci i u dorosłych, co ważne alergikiem można zostać w każdym momencie życia. Osoby dorosłe, które nie chorowały w dzieciństwie, mogą zacząć dostrzegać u siebie objawy alergii w wieku dojrzałym.
Czym właściwie jest alergia?
Alergia jest reakcją organizmu na jakiś czynnik, który nasz organizm traktuje jako zagrożenie, choć obiektywnie czynnik ten nie jest szkodliwy. Kiedy alergen dostaje się do organizmu, ciało alergika reaguje odpowiedzią przeciwciał, które przyczepiają się do komórek tucznych, co z kolei powoduje uwalnianie histaminy. W ten sposób w organizmie powstaje stan zapalny, który objawia się nieprzyjemnymi odczuciami, do których należą m.in.:
- kichanie i swędzenie, katar lub zatkany nos (alergiczny nieżyt nosa)
- swędzące, czerwone, łzawiące oczy (zapalenie spojówek)
- świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej, duszność i kaszel
- wypukła, swędząca, czerwona wysypka (pokrzywka)
- opuchnięte usta, język, oczy lub twarz
- ból brzucha, nudności, wymioty lub biegunka
- sucha, zaczerwieniona i popękana skóra
Czy alergie są groźne?
Samo uczulenie na jakiś czynnik nie jest bardzo groźną przypadłością, choć potrafi dawać objawy, które są bardzo uciążliwe. Alergie, zwłaszcza u dzieci, mogą też ewoluować i prowadzić do poważniejszych schorzeń, np. astmy oskrzelowej, dlatego alergie należy leczyć. Lekarz zaleca alergikom zarówno leczenie objawowe – czyli takie, które pomaga poradzić sobie z objawami alergii (np. ma działanie antyświądowe, albo obkurczające śluzówkę nosa) jak i działanie mające na celu usunięcie przyczyny choroby, czyli reakcji alergicznej na określony alergen. Najskuteczniejszą formą leczenia alergii jest immunoterapia, czyli odczulanie. Wyjątkowo groźną formą uczulenia jest wstrząs anafilaktyczny, nazywany także anafilaksją.
Czym jest wstrząs anafilaktyczny?
Wstrząs anafilaktyczny to nagła, gwałtowana reakcja na alergen, która prowadzi do znacznego obniżenia ciśnienia tętniczego, a przez to do stanu bezpośredniego zagrożenia życia. Jedną z najczęstszych przyczyn wstrząsu anafilaktycznego są ukąszenia owadów błonkoskrzydłych, np. pszczół i os, dlatego temat anafilaksji szczególnie aktualny i ważny jest latem. Wstrząs anafilaktyczny może wystąpić u każdego, także u seniora, nawet jeśli nigdy wcześniej nie wykazywał objawów alergicznych.
Jak przebiega wstrząs anafilaktyczny?
Jak wynika z samej definicji wstrząsu, jest to reakcja nagła. W ciągu zaledwie kilkunastu – kilkudziesięciu sekund. Na ciele osoby, która doznała wstrząsu pojawia się pokrzywka, ale nie jest ona groźnym objawem. Niepokój powinny wzbudzać: zawroty głowy, uczucie silnego osłabienia, kołatanie serca, uczucie niemożności zaczerpnięcia powietrza, nudności, wymioty i bóle brzucha. U części osób, u których wystąpił wstrząs, dochodzi do niebezpiecznego obniżenia ciśnienia, które może prowadzić nawet do śmierci.
Wstrząs anafilaktyczny – co robić?
Jeśli zauważysz o swojego podopiecznego objawy wstrząsu anafilaktycznego, musisz działać natychmiast. Powodem zgonów z powodu anafilaksji jest najczęściej właśnie brak takiego działania. Czynnością, którą należy wykonać natychmiast jest usunięcie alergenu (np. żądła pszczoły) i podanie osobie z objawami wstrząsu adrenaliny. Strzykawka z adrenaliną powinna znajdować się w każdej domowej apteczce, a zwłaszcza apteczce seniora. Anafilaksje mogą występować bowiem także po zażyciu leków, a tych seniorzy przyjmują dużo.
Po podaniu adrenaliny należy zadzwonić pod numer alarmowy i wezwać pomoc medyczną, a seniora ułożyć w pozycji leżącej, z uniesionymi do góry nogami. Pacjent zostanie przez ratowników zabrany do szpitala, gdyż każdy wstrząs anafilaktyczny wymaga obserwacji, w szczególnie ciężkim przebiegu pacjent będzie hospitalizowany. Przy wyjściu ze szpitala pacjent otrzyma dalsze zalecenia.
