Czasem zdarza się, że senior, którym zajmuje się opiekunka, przestaje wykonywać czynności, z którymi do tej pory świetnie sobie radził i chce, aby opiekunka wszystko robiła za niego. Być może brakuje mu motywacji. Dziś podpowiadamy jak na nowo ją rozbudzić.
Czym jest motywacja?
W psychologii mianem motywacji określa się „ogół czynników pobudzających do działania, wpływających na jego kierunek oraz intensywność”. Oznacza to, że motywacja to nic innego jak poczucie, że chcemy coś zrobić, jest dla nas siłą napędową. Motywacja może mieć różną moc, możemy odczuwać ją zależnie lub niezależenie od innych. Motywacja wewnętrzna to, ta która odczuwamy bez względu na okoliczności, najsilniejsza moc sprawcza, bo zależna tylko od nas. Motywacja zewnętrzna to z kolei motywacja, na którą mają wpływ inni, oferując nam w zamian różnego rodzaju korzyści (materialne: pieniądze, nagrody i niematerialne: uznanie, pozycja w grupie). O ile trudno może Ci być wzbudzić motywację wewnętrzną u seniora, o tyle z motywacją zewnętrzna powinnaś sobie poradzić.
Różni ludzie, różne reakcje
Senior, który otrzymuje opiekę, może reagować bardzo różnie. Wielu podopiecznych jest zwyczajnie wdzięcznych za opiekę i pomoc w codziennych czynnościach. Niestety trafić można również na osoby roszczeniowe, żądające nieustannej uwagi i pomocy nawet w tych czynnościach, z którymi mogą sobie poradzić samodzielnie, a nawet takie, które traktują opiekunkę jak służącą. Takich seniorów warto motywować do samodzielnego działania.
Nie chcę, nie umiem, nie dam rady
Z wpisów na forach dla opiekunek wynika, że dość często zdarzają się podopieczni, którzy nie podejmują wysiłku i próby pracy nad swoją sprawnością. Opiekunki skarżą się, że chorzy, którzy są w stanie jeść samodzielnie, chcą być karmieni, a Ci, którzy są w stanie dojść do toalety, chcą korzystać z pampersów. Osoby zajmujące się seniorami, zwłaszcza te, które dopiero rozpoczynają pracę, nie zawsze wiedzą jak reagować. Senior jest przecież kimś w rodzaju szefa. Jak mu odmówić?
Co może zrobić opiekunka?
Jeśli Ciebie też dotyczy ten problem, najpierw ustal z całą pewnością z czym senior jest w stanie sobie poradzić, a z czym nie. Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj z jego rodziną, opiekunką, którą zmieniasz czy lekarzem. Będziesz wiedziała na ile senior był samodzielny gdy jeszcze nie mógł liczyć na twoją pomoc.
Mając pewność, że podopieczny jest w stanie poradzić sobie samodzielnie z czynnością, której odmawia, spróbuj go zmotywować.
Motywowanie przez nagradzanie
Najskuteczniejszym sposobem na wzbudzenie motywacji, jest system nagród lub ich braku. Senior, który będzie wiedział, że poniesiony wysiłek mu się opłaca, będzie chciał go podjąć.
Jeśli np. twój podopieczny nie chce jeść samodzielnie, możesz zaproponować mu nagrodę za to, że nie będziesz musiała go karmić. Nagroda taką może być deser, spacer czy przeczytanie na głos rozdziału książki. Nagrodą będzie dla niego również twój dobry humor i chęć do rozmowy.
Motywować może również brak nagrody czy wręcz zachowanie, które senior odbierze jako karę. Twoje niezadowolenie, kiedy podopieczny nie podejmuje prób wysiłku, przełoży się przecież na waszą relację.
Pochwały czynią cuda
Seniorów bardzo motywują również pochwały. Bardzo prawdopodobne jest, że senior pochwalony za samodzielne zjedzenie posiłku, następnym razem znowu spróbuje jeść sam, bo będzie chciał usłyszeć miłe słowo. Możesz również opowiadać o sukcesach seniora innym, np. członkom jego rodziny.
Czego nie robić?
Nigdy nie strasz, nie krytykuj, nie oceniaj, nie porównuj i nie karz podopiecznego. Nawet jeśli wydaje Ci się, że właśnie to przyniosłoby natychmiastowy skutek.
Nie możesz mówić „jeśli nie zjesz sam, więcej nie dostaniesz obiadu”. Kary nie budzą motywacji, ale lęk. Nie budują autorytetu, ale strach.
„