Nietrzymanie moczu to wciąż temat tabu. Pacjenci dotknięci tą dolegliwością niechętnie rozmawiają o swoim problemie nawet z lekarzem. Problem nietrzymania moczu jest powszechny, z opracowań medycznych wynika, że dotyka on co czwartą kobietę i co ósmego mężczyznę. Odsetek osób inkontynentnych wśród seniorów jest znacznie większy. Bardzo prawdopodobne, że w karierze opiekunki trafisz właśnie na takiego podopiecznego.
Rodzaje nietrzymania moczu
W medycynie wyróżnia się 7 typów nietrzymania moczu, do których należą:
Wysiłkowe nietrzymanie moczu – dotyka głównie kobiety (90%) i najczęściej jest wynikiem osłabionych mięśni dna miednicy, które wspierają pęcherz moczowy. Kiedy wzrasta naciska na pęcherz (np. podczas kichania, śmiechu, wysiłku fizycznego), mięśnie nie są w stanie wystarczająco się ścisnąć, aby zatrzymać cały mocz w pęcherzu, co skutkuje (zazwyczaj niewielkimi) wyciekami moczu.
Naglące nietrzymanie moczu – częściej dotyczy mężczyzn, gdyż często ma związek z przerośniętą prostatą. Polega na nagłej potrzebie oddania moczu, pacjent może nie zdążać dojść do toalety.
Funkcjonalne nietrzymanie moczu – niemożność dotarcia do toalety z powodu choroby fizycznej lub psychicznej.
Mieszane nietrzymanie moczu – wysiłkowe i naglące nietrzymanie moczy występujące jednocześnie, jeden z objawów jest bardziej nasilony.
Neurologiczne zaburzenie pracy pęcherza – polega na braku komunikacji między mózgiem a układem moczowym, chory nie jest w stanie kontrolować czynności oddawania moczu.
Kropelkowe nietrzymanie moczu – podczas oddawania moczu cewka moczowa nie opróżnia się całkowicie, w skutek czego po oddaniu moczu dochodzi do niekontrolowanego wycieku nieznacznej ilości moczu.
Nietrzymanie moczu z przepełnienia – związane z blokadą lub uszkodzeniem nerwu, pęcherz opróżnia się gdy jest przepełniony.
Nietrzymanie moczu u osób starszych
U seniorów nietrzymanie moczu najczęściej jest skutkiem innych chorób. Przy występowaniu przypadłości takich jak udar, wylew, demencja, cukrzyca, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane lub uszkodzenia mózgu często dochodzi do zaburzeń w pracy układu nerwowego, w skutek czego mózg nie jest w stanie przesyłać informacji do pęcherza w prawidłowy sposób. Chory nie panuje nad własną fizjologią, nie odczuwa potrzeby oddania moczu, robi to bezwiednie.
Cewnik czy pieluchy
Nietrzymanie moczu można leczyć farmakologicznie lub operacyjnie, nie jest to jednak częsta praktyka, zwłaszcza u osób starszych, które cierpią również nie na inne schorzenia. Pacjentom takim pozostaje jedynie stosowanie rozwiązań, które pozwolą zachować jak najwyższy komfort życia.
W zależności od stanu chorego lekarz lub specjalista może zalecić cewnikowanie lub korzystanie z produktów chłonnych (pieluch, pieluchomajtek). Pamiętaj, że decyzję o tym jakie rozwiązanie będzie lepsze dla seniora z problemem inkontyntencji podejmuje zawsze specjalista, nigdy opiekunka!
Pieluchy i pieluchomajtki zmieniać będziesz samodzielnie, natomiast cewnik zakładać i zdejmować może wyłącznie lekarz lub pielęgniarka. Ty, jako opiekunka, będziesz jedynie zmieniać i czyścić worek cewnika. Nie martw się, to bardzo łatwe zadanie, które nie wiąże się z żadnym zagrożeniem dla chorego.
Jak pomóc podopiecznemu
Jeśli twój podopieczny jest w stanie samodzielnie się poruszać, zadbaj o to, aby skorzystanie z łazienki było możliwie najłatwiejsze. Usuń z trasy łóżko – toaleta wszelkie niepotrzebne przedmioty. Wybieraj dla podopiecznego ubrania, które łatwo i szybko można zdjąć, bez sensu jest szarpać się w toalecie z paskiem od spodni.
Obserwuj seniora, możesz nawet prowadzić dzienniczek mikcji, po kilku/kilkunastu dniach obserwacji powinnaś wiedzieć jak często/o jakich porach oddaje mocz, będziesz wtedy mogła zaprowadzić go do toalety na chwilę przed tym, zanim zasygnalizuje potrzebę.
Postaraj się zadbać również o jego komfort psychiczny. Nietrzymanie moczu to wstydliwa dolegliwość, dodatkowo wykonywanie zabiegów higienicznych związanych ze zmianą pieluchy czy asysta w korzystaniu z toalety może być dla seniora źródłem zażenowania. Wykaż się profesjonalizmem i zapewnij go, że to normalna rzecz i nie musi się wstydzić.
„