Sen odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka – to właśnie wtedy nasz organizm odpoczywa, a mózg się regeneruje. Niestety, z wiekiem coraz więcej osób zaczyna zmagać się z problemami ze snem, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Szacuje się, że około połowa osób po 50. roku życia doświadcza trudności ze snem, z czego u 20% rozwija się przewlekła bezsenność. Zaburzenia snu mogą wpływać na funkcjonowanie układu hormonalnego, nerwowego, odpornościowego oraz sercowo-naczyniowego. Niewystarczający odpoczynek prowadzi do zmęczenia, drażliwości oraz braku energii i motywacji do działania. Jak więc pomóc seniorowi poprawić jakość snu?
Przyczyny
Przyczynami, które mogą zaburzać senm może być codzienne życie. Być może wydarzyło się coś, co powoduje i nasila stres u podopiecznego? Warto porozmawiać o tym z nim samym, jak również z jego rodziną.
• Codzienne stresy. Problemy ze snem mogą wynikać z napięć emocjonalnych. Warto porozmawiać z seniorem i jego rodziną, aby zidentyfikować źródła stresu.
• Drzemki w ciągu dnia. Jeśli senior ma w zwyczaju drzemać w ciągu dnia, należy rozważyć ich ograniczenie. Idealna drzemka nie powinna trwać dłużej niż 20 minut i odbywać się nie później niż o 15:00.
• Temperatura w sypialni. Komfortowa temperatura w sypialni to maksymalnie 21 stopni Celsjusza. Ważne jest również wietrzenie pomieszczenia przed snem.
• Aktywność fizyczna. Zbyt niski poziom aktywności fizycznej może prowadzić do problemów z zasypianiem. Warto zadbać o regularny ruch dostosowany do możliwości seniora.
• Odpowiednia dieta. Kolacja powinna być lekkostrawna i niezbyt obfita, aby nie obciążać układu trawiennego przed snem.
• Ograniczenie ekranów. Kontakt z ekranami (telewizor, telefon, tablet) warto zakończyć co najmniej godzinę przed snem, aby organizm miał czas na wyciszenie.
• Nieodpowiednie warunki do spania. Niewygodny materac lub źle dobrana poduszka mogą również wpływać na jakość snu seniora.
• Choroby i leki. Często problemy ze snem wynikają z przewlekłych schorzeń, takich jak depresja, zaburzenia lękowe, choroba Alzheimera, schorzenia reumatyczne czy endokrynologiczne. Niektóre leki przyjmowane przez seniorów również mogą zakłócać sen. Warto skonsultować się z lekarzem w celu analizy wpływu leków na sen.
Jak pomóc seniorowi?
• Krótko- i długoterminowa obserwacja. W przypadku krótkotrwałej bezsenności należy zadbać o higienę snu i stosować wskazówki zawarte powyżej. Warto również wypróbować naturalne środki uspokajające, takie jak melisa czy melatonina.
• Wsparcie specjalistyczne. Gdy problemy ze snem są przewlekłe, należy skonsultować się z lekarzem lub psychoterapeutą. Jeśli bezsenność jest związana z chorobą psychiczną, np. depresją, specjalista może zalecić terapię lub odpowiednie leczenie farmakologiczne. W przypadku innych schorzeń, lekarz może rozważyć leki nasenne, ale zawsze pod ścisłą kontrolą.
Najważniejsze jest zidentyfikowanie przyczyny problemów ze snem i podjęcie odpowiednich kroków, aby pomóc seniorowi cieszyć się spokojnym i regenerującym odpoczynkiem.
