Temat wypróżniania często pomijamy nawet podczas rozmów z lekarzem. Wydaje się wstydliwy, trudny, intymny. Tymczasem stolec dużo mówi o naszym stanie zdrowie i o tym, czy odżywiamy się prawidłowo. Spoglądanie w sedes po wypróżnieniu jest bardzo zdrowym nawykiem, który może okazać się bardzo pomocny w wyłapaniu pierwszych symptomów chorób.
Zdrowa kupa czyli jaka?
Zdrowy stolec łatwo rozpoznać. Dietetyk Edyta Kościesza zaznacza, że zdrowa kupa ma określony kształt, kolor i konsystencję. „Zdrowy stolec jest zwarty, ale nie zbity, konsystencją przypomina pastę do zębów, nie cuchnie i jest brązowy. Każdy inny kolor może świadczyć o odstępstwach od normy. Czarne zabarwienie stolca może świadczyć o obecności krwi w kale, żółtawe kupy świadczą o nadmiarze tłuszczy w diecie, a te bardzo jasno o kłopotach z wątrobą.” Jednocześnie dietetyk podkreśla, że niektóre pokarmy mogą mieć wpływ na kolor stolca. Po zjedzeniu jagód kał może być ciemniejszy niż zwykle, a po zjedzeniu dużej ilości zielonych warzyw może przybrać właśnie taką barwę. Buraczki barwią zaś stolec na czerwono.
Nie cuchnie
Kolor to nie wszystko. Przyglądając się kupie warto zwrócić uwagę na to, czy nie ma w niej niestrawionych kawałków po…żywienia, nie powinno ich być, choć tu należy zaznaczyć, że człowiek nie trawo niektórych nasion i ziaren, dlatego np. nieprzetrawiona kukurydza nie powinna niepokoić.
Zapach stolca również ma ogromne znaczenie. Nie możemy oczywiście oczekiwać, że będzie to jakaś szczególnie przyjemna woń, natomiast zdrowy człowiek oddaje stolec, który prawie nie ma zapachu. Cuchnące stolce mogą być objawem problemów zdrowotnych i należy o nich poinformować lekarza.
Częstotliwość wypróżniania
Zdrowy człowiek wypróżnia się raz dziennie. Odstępstwem od normy nie są jednak wypróżnienia, które pojawiają się częściej – niektórzy korzystają z toalety nawet 2 lub 3 razy dziennie, dopuszczalne jest także wypróżnianie raz na 2 lub 3 dni, ale nie rzadziej niż raz na 72 godziny.
Wypróżnianie nie powinno wiązać się z wysiłkiem ani boleć. Ból brzucha lub odbytu podczas oddawania stolca jest objawem chorobowym i należy o nim poinformować lekarza.
Zbyt mała częstotliwość oddawania stolców może świadczyć o zaparciach spowodowanych chorobami układu trawiennego lub o złej diecie. Zaparcia pojawiają się na skutek diety ubogiej w błonnik lub wtedy, kiedy wypijamy zbyt mało płynów. Analogicznie zbyt częste wypróżnienia również mogą świadczyć o problemach zdrowotnych, tak samo jak biegunki.
Kiedy do lekarza
Dietetyk Edyta Kościesza podkreśla, że każda nieprawidłowość podczas wypróżniania powinna zostać zgłoszona lekarzowi. Zgłaszać powinniśmy:
– zaparcia i biegunki, luźne lub zbyt zbite stolce,
– ból, świąd, pieczenie odbytu podczas wydalania,
– ból brzucha podczas oddawania stolca a także inne bóle brzucha,
– bardzo cuchnące stolce,
– stolce o zabarwieniu innym niż brązowy.
Obserwacja stolca może dostarczyć cennej wiedzy na temat naszego stanu zdrowia, dlatego nie należy pomijać żadnych niepokojących objawów.